Calvijn en Luther ontwierpen beiden een zegel. Daarin bezegelen ze ieder hun persoonlijke geloof! Ze laten ieder m.i. een kant van dezelfde medaille: geven en ontvangen.
Calvijn heeft een hand, met daarin een hart; hij geeft zijn hart aan Christus. Naast het hart staan aan weerszijden een I en een C. Te lezen als Jezus Christus, maar mogelijk nog meer: Jezus en Calvijn. Erbij staan de woorden ‘prompte et sincere’, dat betekent ‘bereid en oprecht’. Calvijn toont in zijn zegel zijn totale toewijding aan Christus. Het is sober zwart-wit.
Luther heeft ook een hart, een rood hart met daarin een zwart kruis. Zijn hart is daarmee gestempeld door het kruis. Een zwart kruis, niet wit, valt mij op. Het lijden van Christus is líjden. Het betekent voor hem, “dat het geloof in de gekruisigde ons zalig maakt”. Hier wordt niet een hart gegeven, maar het hart ontvangt de genade in het teken van het kruis.
Nota bene, schrijft Luther: “Het hart behoudt zijn kleur”, d.w.z. het zwarte kruis doodt het hart niet, maar houdt het juist in leven. Dit hart moet in een witte, vrolijke roos staan om aan te geven dat het geloof vreugde, troost en vrede geeft. Wit, voor hem de kleur van de geesten en alle engelen. Die roos staat dan weer in een hemelsblauw veld. Dat betekent voor Luther, dat zulke vreugde in geest en geloof een begin is van de hemelse vreugde. “Door hoop opgepakt”, noemt hij het. De gouden ring die alles omvat, zegt dat die zaligheid in de hemel eeuwig wordt bewaard en geen einde heeft.
Calvijn gééft zich. Er is een diepe verbondenheid tussen hem en Jezus Christus. Hij heeft een roeping, een taak, waar hij zich met heel zijn hart aan wijdt. De mens op God gericht. Luther ontvángt: genade, vreugde, troost, vrede. De hoop en zekerheid van de eeuwige zaligheid. De kern is het kruis en dat rode hart, tot heil getekend door het kruis, gevat in goud. God op de mens gericht. Twee invalshoeken, die elk kenmerkend zijn voor de onderscheiden tradities.
Ze kunnen niet zonder elkaar.
Tekst door Catrien van Opstal
Over voorganger Catrien van Opstal
Na vele jaren als Luthers predikant in Utrecht ben ik inmiddels met emeritaat (pensioen). Toch kan ik het vak niet helemaal loslaten en bezet ik sinds 2018 met veel plezier een kleine predikantsplaats als voorganger in de Goudse lutherse gemeente. Daarnaast schrijf ik in de vaste Lutherse Sint Joostkapel-rubriek in het magazine Protestants Kerknieuws Gouda. Wil je meer weten over het lutherse gedachtengoed of heb je behoefte aan een open gesprek? Dan kun je mij mailen, of na afloop van een kerkdienst aanspreken.
Foto door Matt Meilner via Unsplash.com